การตรวจร่างกาย

ชื่ออื่นๆ : การตรวจร่างกาย ก่อนการรักษาภาวะมีบุตรยาก, การตรวจเบื้องต้นเพื่อหาสาเหตุการมีบุตรยาก  

การตรวจร่างกาย คืออะไร ทำไมต้องตรวจร่างกาย

การตรวจร่างกายคือ เป็นขั้นตอนเริ่มต้นของการวางแผนสำหรับมีบุตร เป็นสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่สามารถคิดได้ล่วงหน้า ความสำคัญไม่ได้อยู่ที่ความสำเร็จของการตั้งครรภ์แต่เพียงอย่างเดียวแต่เพื่อให้มารดานั้นมีสุขภาพที่ดีในระหว่างการตั้งครรภ์ ซึ่งจะนำไปสู่การคลอดที่ปลอดภัยและสุขภาพของบุตรที่สมบูรณ์แข็งแรงในอนาคต   แพทย์นั้นจะต้องทำการสอบถามประวัติ ตรวจร่างกายและทำการตรวจวินิจฉัยอื่นๆ เพื่อค้นหาปัจจัยต่างๆที่ส่งต่อความยากง่ายของการมีบุตร รวมถึงปัจจัยที่จะส่งผลต่อสุขภาพของฝ่ายหญิงเมื่อมีการตั้งครรภ์ และสุขภาพของทารกในครรภ์ด้วย  

จะเกิดอะไรขึ้นขณะทำการตรวจร่างกาย

โดยทั่วไปแล้วการตรวจร่ายกาย สำหรับภาวะมีบุตรยากจะประกอบด้วย

1. การซักประวัติ

โดยแพทย์จะทำการสอบถามประวัติต่างๆจากคู่สมรสแต่ละฝ่ายแยกกันเกี่ยวกับ ประวัติการมีบุตรในอดีต ประวัติโรคประจำตัวหรือการเจ็บป่วยรวมทั้งการรักษาได้รับ อาชีพหรือสุขนิสัยที่อาจเกี่ยวข้องกับภาวะมีบุตรยากและประวัติโรคทางพันธุกรรมใน ครอบครัว เป็นต้น

2. การตรวจร่างกายทั่วไป

โดยสิ่งที่หมอจะตรวจก็ได้แก่ การวัดส่วนสูง, ชั่งน้ำหนัก, วัดความดันโลหิต, ตรวจระบบหายใจ, ตรวจระบบหัวใจ, ตรวจเต้านม, ตรวจหน้าท้อง, ตรวจภายใน (หากจำเป็น) และตรวจมะเร็งปากมดลูก หากตรวจว่าพบความผิดปกติอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็จำเป็นต้องได้รับการดูแลจากแพทย์อย่างใกล้ชิด ทั้งแพทย์เฉพาะทางและสูตินรีแพทย์ ซึ่งจะต้องพิจารณาร่วมกันว่าสมควรให้มีการตั้งครรภ์ได้หรือไม่

3. การตรวจทางห้องปฏิบัติการทั่วไป

เพื่อประเมินความพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์และการตรวจจำเพาะเพื่อหาสาเหตุของ ภาวะมีบุตรยากรวมทั้งความผิดปกติที่มีโอกาสถ่ายทอดไปสู่บุตรเมื่อมีการตั้งครรภ์ เช่น การ ตรวจองค์ประกอบของเลือด (complete blood count), การตรวจหาโรคติด เชื้อ, การตรวจมะเร็งปากมดลูก, การตรวจอัลตราซาวน์ของอุ้งเชิงกราน, การตรวจน้ำ อสุจิในฝ่ายชาย การตรวจคัดกรองคู่สมรสที่มีโอกาสเสี่ยงต่อโรคบางอย่างที่สามารถ ถ่ายทอดทางพันธุกรรมที่พบบ่อยและมีผลเสียรุนแรงต่อบุตร เป็นต้น สำหรับการ ตรวจโรคทางพันธุกรรม หากพบว่าทั้งพ่อและแม่ต่างก็มีโรคทางพันธุกรรมแฝง อยู่ในตัว โดยทั่วไปแล้วจะมีโอกาสถ่ายทอดไปยังลูกได้ 1 ใน 4 คน โดยจะมี 1 คนที่ ปกติ มี 2 คนที่ปกติแต่มีโรคแฝง ส่วนอีก 1 คนนั้นจะผิดปกติหรือมีโรคปรากฏให้เห็น อย่างชัดเจน  

ผลจากการตรวจร่างกาย

ผลการตรวจเบื้องต้นทั้งหมด จะสามารถช่วยบอกสาเหตุของภาวะการมีบุตรยากได้ เป็นส่วนใหญ่ แต่อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีผลการตรวจที่ทำให้ไม่สามารถบอกสาเหตุที่ขัด เจนได้  

รู้ไว้ก่อนการตรวจร่างกาย

หากอยู่ในช่วงเวลาที่เหมาะสมก็จะช่วยให้สามารถส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการต่างๆได้ตั้งแต่วันที่มาตรวจหรือสามารถกำหนดวันนัดตรวจหรือรักษาในครั้งต่อไปได้ง่ายมากขึ้น คู่สมรสที่ได้รับการตรวจสุขภาพประจำปีหรือมีโรคประจำตัวที่ได้รับการรักษาอยู่ ก็ควรนำข้อมูลและรายละเอียดการรักษาเหล่านั้นมาด้วยเพื่อใช้ในการพิจารณาเกี่ยวกับผลของภาวะนั้นๆต่อการมีบุตร   ในฝ่ายหญิง หากมีรอบประจำเดือนที่สม่ำเสมอ ช่วงระยะเวลาที่เหมาะสมในการมารับการตรวจประเมินควรอยู่ในช่วงวันที่ 2-3 ของรอบเดือน (นับวันที่ประจำเดือนมาวันแรกเป็นวันที่หนึ่งของรอบเดือน) เนื่องจากเป็นช่วงที่เหมาะสมกับการตรวจค่าระดับฮอร์โมน อย่างไรก็ตามในรายที่มีภาวะประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ ก็สามารถมาตรวจได้โดยไม่ต้องรอรอบเดือนดังกล่าว ทั้งนี้ควรมีการจดบันทึกรอบเดือนย้อนหลังในช่วงประมาณ 6 เดือนที่ผ่านมา เพื่อเป็นข้อมูลที่ใช้ประเมินเกี่ยวกับการตกไข่ในช่วงเวลาที่ผ่านมา   ในฝ่ายชาย สามารถมาตรวจได้ตามความสะดวก ทั้งนี้ควรงดการหลั่งน้ำอสุจิเป็นเวลา 2-5 วัน เพื่อให้สามารถส่งตรวจน้ำอสุจิได้ในวันที่มาตรวจ การงดการหลั่งอสุจิในระยะเวลาที่สั้นหรือนานกว่านี้อาจส่งผลให้มีจำนวนของเชื้ออสุจิที่มีการเคลื่อนไหวน้อยลงกว่าปกติ